Bezzwrotne dofinansowanie ZUS - poprawa BHP w zakładach pracy

Napisane: 01 kwiecień 2019.

Coraz większym zainteresowaniem polskich przedsiębiorców cieszy się program bezzwrotnych dofinansowań na poprawę BHP w zakładach pracy.

Program o nazwie dofinansowanie działań skierowanych na utrzymanie zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej, prowadzonych przez płatników składek prowadzony przez jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Co roku na działania prewencyjne przeznaczany jest 1% składek na ubezpieczenie wypadkowe. Program rozpoczęty w 2013 roku, mający na celu rzeczywistą poprawę warunków pracy wśród pracowników, ewoluował z biegiem lat, osiągając ostatecznie aktualną formę, która usprawnia cały proces przyznawania dotacji.

Zasada działania programu jest prosta. O dofinansowanie można ubiegać się po wykazaniu przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych oraz innych zagrożeń występujących na stanowiskach pracy. Wpisująca się w szeroki katalog działań inwestycja powinna realnie ograniczać występowanie zagrożeń lub czynników szkodliwych, tak aby ich stężenie lub natężenie nie wykraczało poza dopuszczalne normy. Do programu może przystąpić każdy płatnik składek, który:

1. nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne;
2. nie zalega z opłacaniem podatków;
3. nie znajduje się w stanie upadłości, pod zarządem komisarycznym, w toku likwidacji, postępowania upadłościowego lub postępowania układowego z wierzycielem;
4. nie ubiegał się o dofinansowanie przed upływem 3 lat od dnia wypłaty przez ZUS całości ostatniego dofinansowania;
5. nie ubiegał się o dofinansowanie przed upływem 3 lat od dnia zwrotu dofinansowania, do którego został zobowiązany.

Projekt, o którego realizację ubiega się Wnioskodawca powinien dotyczyć ograniczenia oddziaływania przynajmniej jednego z parametrów charakteryzujących warunki pracy:

1. mikroklimatu (gorący lub zimny);
2. czynników chemicznych i pyłów;
3. czynników biologicznych;
4. czynników mechanicznych;
5. czynników elektrycznych i elektryczności statycznej;
6. hałasu;
7. ogólnych i miejscowych drgań;
8. niewłaściwego oświetlenia elektrycznego;
9. promieniowania jonizującego;
10. promieniowania optycznego (podczerwonego lub widzialnego lub nadfioletowego);
11. pola elektromagnetycznego;
12. obciążenia fizycznego, dynamicznego lub statycznego.

Działania doradcze obejmują:

1. identyfikację zagrożeń w miejscu pracy i opracowanie oceny ryzyka zawodowego związanego z tymi zagrożeniami;
2. wykonanie pomiarów stężeń i natężeń czynników, występujących w miejscu pracy.

Wysokość dofinansowania uzależniona jest jedynie od liczby pracowników, za które odprowadzana jest składka na ubezpieczenia społeczne. Nie ma znaczenia forma zatrudnienia czy wymiar czasu pracy. Dofinansowanie przyznawane jest procentowo od całkowitej wartości inwestycji, nie może jednak przekroczyć maksymalnej kwoty określonej w regulaminie.

Tabela 1. Źródło: Regulamin konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowane w 2019 r. konkurs Nr 2018.01

Dla przykładu: mikro przedsiębiorstwo realizujące inwestycję wartą 100 000 zł brutto uzyska 90 000 zł brutto dofinansowania. Jednakże, jeżeli wartość inwestycji wyniesie 200 000 zł brutto, mikro przedsiębiorca nie uzyska już dofinansowania w wysokości 90% tej kwoty, lecz kwotę maksymalną przewidzianą dla rodzaju przedsiębiorstwa – 130 000 zł brutto.

Na zasadach określonych w 2018 roku, maksymalna kwota dofinansowania została jednak ograniczona dla następujących działań:

1. Zakup i instalacja maszyn i urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa prac na wysokości, np. podesty ruchome, podesty ruchome przejezdne – łączny poziom dofinansowania nie może być większy niż 50 000 zł.
2. Zakup wózków jezdniowych podnośnikowych oraz innych urządzeń samojezdnych wyposażonych np. w chwytaki – łączny poziom dofinansowania nie może być większy niż 30 000 zł.
3. Zakup specjalistycznych stołów ze zmiennym/regulowanym położeniem blatu oraz wyposażenia stanowisk pracy ograniczających obciążenie statyczne układu mięśniowo-szkieletowego – łączny poziom dofinansowania nie może być większy niż 30 000 zł.

Ponadto, wszystkie urządzenia zakupione w ramach realizacji projektu muszą być fabrycznie nowe.

Jednakże największymi zmianami w porównaniu z poprzednim wyglądem projektu są ograniczony termin naboru wniosków oraz zasady ich rozpatrywania. 1 stycznia 2018 roku weszła w życie ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w której określono, że Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych raz w roku ogłasza nabór wniosków, którego termin nie może być krótszy niż miesiąc od dnia publikacji ogłoszenia. Wnioski rozpatrywane są na zasadzie konkursu. Według kryteriów opublikowanych razem z ogłoszeniem, każdemu z Wnioskodawców przyznawana jest liczba punktów. O przyznaniu dofinansowania decyduje lista rankingowa, na której Wnioskodawcy uszeregowani są od największej do najmniejszej liczby punktów. Do programu zakwalifikowywany jest każdy do momentu wyczerpania przeznaczonej puli pieniężnej.

W naborze w roku 2018 na dotacje w ramach programu przeznaczono 50 mln zł. Maksymalna możliwa do uzyskania liczba punktów wynosiła 60. Na liście rankingowej znalazło się 1043 Wnioskodawców, z czego dofinansowanie uzyskało 561 – próg punktowy był równy 23 pkt. Wnioskodawca z największą liczbą punktów uzyskał 49, a z najmniejszą 10 na 60 możliwych punktów. Wnioskodawcy na niższych pozycjach mogą z czasem również zostać zakwalifikowani do programu, wtedy gdy część płatników nie zdecyduje się realizować projektu, zalega z opłacaniem składek lub podatków albo nie odpowie w wyznaczonym terminie na e-mail z ZUS.

Ocena każdego z wniosków odbywa się dwuetapowo. Pierwszym etapem jest ocena formalna przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, polegająca na sprawdzeniu kompletności i poprawności wypełnienia wszystkich dokumentów. W przypadku błędu, specjaliści z ZUS przesyłają e-mail z listą wymaganych poprawek, na których realizację Wnioskodawca ma 14 dni. Po pozytywnej ocenie formalnej wniosek trafia do Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, gdzie eksperci odpowiedzialni za poszczególne dziedziny dokonują oceny merytorycznej projektu i przyznają mu liczbę punktów. Na tym etapie Wnioskodawca nie ma już możliwości kontaktu z ekspertami CIOP.

O decyzji, Wnioskodawcy dowiadują się w momencie opublikowania listy rankingowej, która musi pojawić się do końca roku kalendarzowego, w którym prowadzony był nabór. W przypadku pozytywnej decyzji Wnioskodawca znajduje się na liście. W przypadku negatywnej decyzji, w momencie publikacji listy rankingowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych przesyła e-mail z informacją dlaczego wniosek nie uzyskał oceny pozytywnej. Realizacja inwestycji rozpoczyna się z początkiem następnego roku kalendarzowego – lecz dopiero po podpisaniu umowy z ZUS.

Najpopularniejszymi inwestycjami realizowanymi w ramach programu są: instalacje wentylacji i filtrowentylacji ogólnej; urządzenia i elementy wentylacji i filtrowentylacji miejscowej; komory i ściany lakiernicze; komory śrutownicze; stoły szlifierskie i stoły spawalnicze z odciągiem; parawany spawalnicze; rusztowania ochronne; siatki ochronne; rusztowania przejezdne; podesty stacjonarne; podesty ruchome; modernizacja oświetlenia; ręczne wózki paletowe; wózki magazynowe; ręczne wózki platformowe dwunożycowe; suwnice; wciągniki; żurawiki; wciągarki; wyciągi towarowe; małe dźwigi towarowe; wózki jezdniowe podnośnikowe; kabiny, obudowy, ekrany i osłony dźwiękoizolacyjne lub dźwiękochłonno-izolacyjne; środki ochrony indywidualnej.

Szczegóły dotyczące programu dofinansowania zostały przedstawione na podstawie wytycznych opublikowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dnia 10.07.2018. W momencie pisania artykułu, tj. 1.04.2019, wytyczne dotyczące naboru w roku 2019 nie zostały jeszcze opublikowane.

Źródła:

1. ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2002 nr 199 poz. 1673);
2. ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2017 poz. 2179);
3. regulamin konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowane w 2019 r. konkurs Nr 2018.01.

Rafał Kubisiak

LEONE Edukacja i Bezpieczeństwo

Zobacz także:

Odpowiedzialny biznes w ING

Trzydzieści jeden dobrych praktyk ING Banku Śląskiego zostały opublikowane w tegorocznym raporcie "Odpowiedzialny biznes w Polsce 2018. Dobre praktyki”. Raport Forum Odpowiedzialnego Biznesu podsumowuje…