Wymiana walut na termin
Transakcja forward
Wymiana walut na termin zwana również terminową transakcją wymiany walut a także transakcją forward polega na zabezpieczeniu kursu wymiany walutowej w określonym terminie w przyszłości. Wykorzystywana jest w szczególności przez eksporterów i importerów którzy chcą wyeliminować ryzyko związane z możliwością spadku/wzrostu waluty w przyszłości. Mówiąc w skrócie - klient zobowiązany do sprzedaży / kupna towaru w określonym terminie w przyszłości wykorzystując transakcje terminowe unika ryzyka kursowego związanego z wahaniami na rynku walutowym - terminowy kurs wymiany nie zmienia się do czasu rozliczenia transakcji .
Kurs wymiany ustalany jest w momencie zawierania transakcji a sama transakcja rozliczana jest w uzgodnionym przed obie strony terminie.
Terminowy kurs wymiany waluty zależny jest od czterech elementów:
- obecnego kursu rynkowego waluty,
- okresu rozliczenia transakcji,
- różnicy w stopie oprocentowania kwotowanych walut
- marży banku (która uwzględniona jest zarówno w kursie spotowym jak i tzw. punktach terminowych).
Podobnie jak w przypadku transakcji spotowych, rozliczenie transakcji forward nastąpić może w dwojaki sposób:
- przez faktyczną dostawę środków w określonym terminie i wymianę ustalonej ilości jednej waluty na drugą (najczęściej występujące),
- w przypadku braku podstawienia środków w określonym terminie - rozliczenie następuje netto poprzez różnice kursowe (kwota obciążenia/uznania to kwota równowartość kwoty wymiany pomnożonej przez różnice między kursem w dniu zawarcia transakcji a kursem w dniu rozliczenia, z tego powodu konto klienta może zostać obciążone lub uznane kwotą netto rozliczenia).
W odróżnieniu od transakcji spot które nie wymagają dodatkowych obostrzeń ze strony klienta, transakcja forward poprzedzona musi być ustaleniem stosownych zabezpieczeń planowanej transakcji terminowej. W tym celu banki zazwyczaj dokonują stosownej analizy potrzeb i zdolności kredytowej klienta przyznając limit skarbowy który umożliwia dokonywania transakcji terminowych. Alternatywą jest złożenie depozytu na rachunku bieżącym w określonej kwocie, który zabezpieczał będzie bank przed możliwym brakiem podstawienia środków w określonym czasie i powstaniem ujemnej wyceny zawartej transakcji.
Kurs terminowy składa się z dwóch części ustalanych przez bank:
- kursu spotowego (czyli aktualnego kursu rynkowego powiększonego o marżę banku),
- punktów terminowych (zwanych również punktami swapowymi które zależne są od różnicy stóp oprocentowania kwotowanych walut)
Punkty terminowe mówią nam o ile pipsów kurs terminowy będzie większy/mniejszy od kursu spotowego w określonym terminie czasu.
Aby dobrze wytłumaczyć z czego powstają punkty terminowe posłużmy się przykładem posiadania danej kwoty w PLN i jej równowartością w walucie obcej na przykład EUR.
Co warte podkreślenia, punkty terminowe wynikają wyłącznie z różnicy oprocentowania danych walut, niezależne są natomiast od przewidywań i analiz specjalistów rynku walutowego.
Założenia do kalkulacji:
- posiadana kwota 1000 PLN,
- okres trwania transakcji forward: 1 rok,
- oprocentowanie depozytu w PLN na rok: 1,67%,
- oprocentowanie depozyty w EUR na rok: 0%.
- obecny kurs sprzedaży EUR/PLN = 4 (kurs przykładowy)
Rozważmy dwa warianty:
1. Deponujemy kwotę 1000 PLN na okres 1 roku
Ponieważ oprocentowanie PLN wynosi 1,67% na okres 1 roku, po roku nasz kapitał wzrośnie do poziomu: 1000 PLN + 1,67% * 1000 = 1000 + 16,7 PLN = 1016,70 PLN
2. Deponujemy równowartość EUR która wynosi 250 EUR (uwzględniając kurs sprzedaży EUR/PLN=4).
Ponieważ oprocentowanie EUR wynosi 0% na okres 1 roku, po roku nasz kapitał nie zmieni się i wyniesie 250 EUR.
Stąd wynika iż przyszły kurs wymiany (dokładnie za rok) wynosiłby: 1016,70 / 250 = 4,0668 i z racji różnicy w oprocentowaniu depozytów byłby większy o 668 pipsów od kursu bieżącego. To właśnie różnica w oprocentowaniu depozytów powoduje konieczność dodania lub odjęcia odpowiedniej ilości punktów terminowych.
Otrzymujemy więc identyczny kurs terminowy jak obliczony wcześniej biorąc pod uwagę zdeponowanie dwóch kwot 1000 PLN oraz 250 EUR i porównując ich wzajemny stosunek po okresie jednego roku.
Weźmy teraz pod uwagę iż oprocentowanie depozytu jest takie samo dla okresu 30 dni. Zmienia się więc wyłącznie sam czas trwania transakcji.
Otrzymujemy wtedy:
Jak widzimy kurs terminowy jest większy od bieżącego kursu wymiany o 55 pipsów a więc w przybliżeniu 1/12 całości punktów które dopisujemy w okresie rocznym.
Kalkulator punktów terminowych pozwalający obliczyć przyszły kurs dla podanych wartości oprocentowania, obecnego kursu wymiany i ilości dni transakcji znajdziesz tutaj.
Ponieważ oprocentowanie waluty polskiej jest wyższe od większości walut obcych kurs terminowy zawsze będzie wyższy od bieżącego kursu rynkowego (spotowego). Jest to szczególnie korzystne dla eksporterów bowiem w przyszłości za otrzymane EUR uzyskają wyższy kurs wymiany i tym samym większą równowartość PLN. Z kolei importerzy chcąc zabezpieczyć kurs zakupu dewiz w przyszłości będą musieli zapłacić za przyszłą wymianę nieco więcej (przez dodatnie kursy terminowe i tym samym wyższy kurs wymiany). Otrzymają za to w zamian ściśle określoną kwotę wydatku (nie mniej nie więcej niż równowartość zakupu w EUR) co pozwala odpowiednio określić kurs budżetowy i planowany zysk z transakcji.
Co warte podkreślenia, transakcje forward można również w łatwy sposób skrócić a także wydłużyć. Tego typu modyfikacje stosuje się w przypadku zmiany terminu zapłaty za towar lub otrzymania należności w walucie obcej.
Zobacz również:
