Podmioty ekonomii społecznej (PES), które planują inwestycje, mogą liczyć na pożyczki z niższym oprocentowaniem. Warunkiem skorzystania z dodatkowej preferencji jest utworzenie miejsc pracy dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Nadal obowiązuje również możliwość umorzenia części kapitału pożyczki. Do PES zaliczamy m.in. spółdzielnie socjalne, zakłady aktywności zawodowej, kluby sportowe, stowarzyszenia i niektóre fundacje.

Dodatkowe obniżenie oprocentowania to nowość i dotyczy dwóch produktów dla PES: pożyczki na start oraz pożyczki na rozwój. Oba są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej (program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego). 

Różnicę w oprocentowaniu pożyczek dla PES najlepiej widać, gdy porównamy ofertę standardową i wariant po uwzględnieniu preferencji. W pożyczce na start dla PES oprocentowanie jest ustalane na poziomie stopy redyskonta weksli NBP. Ten wskaźnik obecnie przekłada się na oprocentowanie w wysokości 5,8 proc. Dzięki wprowadzonej zmianie oprocentowanie wyniesie tylko 0,25 proc. w całym okresie spłaty. Wystarczy, że realizując przedsięwzięcie finansowane z pożyczki PES utworzy jedno nowe miejsce pracy dla osoby zagrożonej wykluczeniem społecznym. Mowa m.in. o osobach z niepełnosprawnościami lub długotrwale bezrobotnych. Dodatkowym warunkiem jest utrzymanie zatrudnienia przynajmniej przez rok.
Michał Kopeć, dyrektor Departamentu Programów Europejskich w BGK

W przypadku pożyczki na rozwój dla PES oprocentowanie również jest ustalane na poziomie stopy redyskonta weksli NBP. Po uwzględnieniu dodatkowej preferencji wysokość oprocentowania będzie zależała od liczby utworzonych i utrzymanych miejsc pracy. Im więcej nowych miejsc pracy tym niższe oprocentowanie:

• 0,8 stopy redyskonta weksli NBP (aktualnie 4,64 proc.) – dla 1 miejsca pracy;
• 0,6 stopy redyskonta weksli NBP (aktualnie 3,48 proc.) – dla 2 miejsc pracy;
• 0,4 stopy redyskonta weksli NBP (aktualnie 2,32 proc.) – dla 3 miejsc pracy;
• 0,2 stopy redyskonta weksli NBP (aktualnie 1,16 proc.) – dla  4 miejsc pracy.

Powyższe dane są ustalone na podstawie wartości stopy redyskonta weksli NBP z 20 marca 2025 r. 

Na etapie wnioskowania o finansowanie PES może zadeklarować zwiększenie zatrudnienia w związku z planowaną inwestycją. Utworzenie nowego miejsca pracy powinno nastąpić najpóźniej 6 miesięcy od dnia wypłaty pożyczki.

PES, który planuje inwestycje, ale nie bierze pod uwagę zwiększenia zatrudnienia, może skorzystać z finansowania na dotychczasowych warunkach.

Pożyczki dla podmiotów ekonomii społecznej 

Wsparcie dla PES z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego umożliwia przeprowadzenie inwestycji oraz wprowadzenie nowych produktów i usług. Dzięki pożyczce można m.in. zakupić potrzebne urządzenia i środki transportu lub przeprowadzić prace remontowe. W przypadku podmiotów ekonomii społecznej, które działają krócej niż rok, pożyczka pokryje także bieżące koszty funkcjonowania. 

Pożyczki dla PES – w porównaniu do warunków rynkowych – już teraz są udzielane na warunkach preferencyjnych. Świadczy o tym choćby możliwość umorzenia do 25 proc. wartości wypłaconego kapitału pożyczki. PES mogą liczyć także na 6-miesięczną karencję w spłacie, a także brak opłat i prowizji za udzielenie i obsługę pożyczki.

Wsparcia udzielają partnerzy finansujący, czyli instytucje wyspecjalizowane w dystrybucji pożyczek i współpracujące z BGK. Szczegółowe informacje są dostępne na stronie internetowej banku, na podstronach dotyczących pożyczki na start i pożyczki na rozwój. 

Czym są „podmioty ekonomii społecznej”?

W Polsce działa około 100 tys. podmiotów ekonomii społecznej. Ich celem nie jest wyłącznie generowanie zysku, ale przede wszystkim wspieranie osób wykluczonych i potrzebujących, m.in. przez tworzenie dla nich miejsc pracy. Są to podmioty z misją społeczną, które funkcjonują między rynkiem komercyjnym a sektorem publicznym. 

Wbrew obawom części instytucji finansowych, podmioty ekonomii społecznej, choć różnią się od standardowych przedsiębiorstw, mogą i potrafią realizować przedsięwzięcia rozwojowe również ze środków zwrotnych, na przykład pożyczek. Może pozwolić to na ich uniezależnienie się od dotacji oraz – w niektórych przypadkach – na większą stabilność działań. Pamiętajmy, że jednocześnie w zdecydowanej większości PES przekazują wypracowany dochód na cele statutowe, związane z misją społeczną. Nie będzie przesadą jeśli powiemy, że działalność PES i prowadzone przez nie inwestycje to korzyść dla całego społeczeństwa. Michał Kopeć, dyrektor Departamentu Programów Europejskich w BGK

Poznaj historie beneficjentów pożyczek dla PES

Spółdzielnia Socjalna Serowa Kraina w Rajczy (woj. śląskie): „Spółdzielnia socjalna to rodzaj podmiotu gospodarczego o charakterze przedsiębiorstwa społecznego. Aby uzyskać status przedsiębiorstwa społecznego, min. 50 procent osób zatrudnionych w spółdzielni musi spełniać warunki tzw. wykluczenia społecznego. Serowa Kraina w Rajczy została założona przez 5 osób, które posiadały status osób długotrwale bezrobotnych. (…) Specjalizuje się w wyrobie serów podpuszczkowych: naturalnych oraz z dodatkami, ale także serów twarogowych, serów typu Faisselle, serów pleśniowych typu Charollais oraz bryndzy. ”

Agnieszka Lange-Olszewska, prezes zarządu fundacji Pro Omnis i założycielka przedsiębiorstwa społecznego „Talerz Pro Omnis” (woj. kujawsko-pomorskie): „Przedsiębiorstwo społeczne to firma, w której w określonym procencie pracują osoby z pewnymi trudnościami życiowymi lub zawodowymi. Gdybym miała to jakoś podsumować, powiedziałabym, że to miejsce, gdzie można stanąć na nogi. Oczywiście nie oznacza to, że nasze usługi bądź produkty są niższej jakości. Jesteśmy tak samo konkurencyjni jak firmy komercyjne. (…) Prowadzimy kuchnie cateringowe i mamy dwa bistra, które są maleńkim dodatkiem do naszej podstawowej działalności. Naszymi klientami są instytucje takie jak: żłobki, przedszkola, szkoły, szpitale, hospicja i przedsiębiorcy oraz organizacje pozarządowe.”

Jarosław Pilecki, Wielobranżowa Spółdzielnia Socjalna ARTE (woj. dolnośląskie): „Stanowimy zgrany, dobrze współpracujący ze sobą zespół. Każda z osób ma swoją historię, jak nasz wiceprezes Dariusz. Był osobą bezdomną, borykającą się z problemem uzależnienia. Spał na działkach, w pustostanach. Przebywał w więzieniu. Teraz jest przykładem dla wielu, próbuje wpłynąć na postawy i zachowania naszych podopiecznych. (…) Głównym obszarem naszych działań są przedsięwzięcia związane z robotami budowlanymi, wykończeniem wnętrz, remontami mieszkań, klatek schodowych. Spółdzielnia świadczy też usługi z zakresu prac porządkowych - prace na wysokościach czy zagospodarowywanie terenów zieleni, np. sadzenie roślin, koszenie trawy, przycinanie krzewów, odchwaszczanie.” 

Źródło: BGK