Od 26 miesięcy indeks PMI przemysłu utrzymuje się poniżej granicy 50 punktów, co wskazuje na spadek aktywności gospodarczej w tym sektorze. Ograniczenie produkcji idzie w parze ze wzrostem zadłużenia oraz zmniejszeniem odsetka przedsiębiorstw o najwyższej wiarygodności płatniczej. W Krajowym Rejestrze Długów widnieje prawie 260 tysięcy producentów, których łączne zaległości finansowe wynoszą 1,16 mld zł. Większość, bo 58 proc. dłużników stanowią mikrofirmy. Mają do spłaty prawie pół miliarda złotych. W dodatku 2/3 małych producentów skarży się na opóźnione płatności ze strony kontrahentów.

Według danych Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej w ubiegłym roku upadłość bądź restrukturyzację ogłosiło 691 firm z branży przetwórstwa przemysłowego – to o prawie 80 proc. więcej niż w 2022 roku. Bieżący rok może być równie trudny, bo w I półroczu niewypłacalność ogłosiło 343 producentów.

Poniżej granicy 50 pkt. już od 26 miesięcy utrzymuje się wskaźnik PMI. Zarówno w czerwcu, jak i w maju br. wynosił on 45 pkt. Według danych GUS za czerwiec, produkcja przemysłowa wzrosła o 0,3 proc. rdr, wobec spadku o 1,7 proc. w maju. To niewielkie ożywienie nie przesądza jeszcze o dłuższym trendzie wzrostowym. Warto zwrócić uwagę, że wzrost produkcji sprzedanej w ujęciu rocznym odnotowano w 21 działów przemysłu, a w 13 jej spadek.

60 proc. zadłużenia przypada na 6 sektorów

Jednym z problemów polskiego przemysłu są zatory płatnicze. Przeterminowane zobowiązania tej branży, według danych Krajowego Rejestru Długów, wynoszą na koniec I półrocza br. 1,16 mld zł. To wzrost o 91,5 mln zł w stosunku do roku ubiegłego. Ponad 30 proc. tej kwoty (czyli 358, 5 mln zł) są winni producentom ich nierzetelni klienci.

60 proc. całego zadłużenia firm produkcyjnych przypada na 6 sektorów. Blisko jedna piąta, czyli 216 mln zł to długi producentów metalowych wyrobów gotowych, a 13 proc., czyli niemal 150 mln zł, zgromadzili producenci artykułów spożywczych. Na kolejnych miejscach są: naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń (z długiem wynoszącym 107 mln zł), producenci wyrobów z drewna (83 mln zł), producenci mebli (80,5 mln zł) oraz producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (67 mln zł). Reszta, czyli 39 proc. zadłużenia rozkłada się na pozostałe gałęzie przemysłu przetwórczego.

Analizując zadłużenie przez pryzmat mapy Polski, największe problemy z regulowaniem swoich zobowiązań mają firmy z Mazowsza (213,7 mln zł). Nieco mniej, bo 168,4 mln zł muszą oddać wierzycielom śląskie firmy produkcyjne, a 110,9 mln zł są winni przedsiębiorcy z Wielkopolski.

Na pieniądze od producentów czekają przede wszystkim wtórni wierzyciele (głównie fundusze sekurytyzacyjne, które odkupiły zobowiązania głównie od banków i innych instytucji finansowych), a także sektor finansowy (głównie banki i firmy leasingowe). Zaległości wobec pierwszych to niemal 353,2 mln zł, wobec drugich 318,6 mln zł. Ponad 131,6 mln zł stanowią nieopłacone faktury za energię. Na zwrot 110,6 mln zł czekają też firmy handlowe.

Rekordowy dług w wysokości 13,6 mln zł należy do śląskiego producenta, a wierzycielem jest dostawca energii.

Zatory niszczą najmniejszych producentów

Jak pokazują dane Krajowego Rejestru Długów, większość, bo 58 proc. wszystkich dłużników przemysłowych, stanowią jednoosobowe działalności gospodarcze. Na mikro i małe firmy przypada prawie pół miliarda złotych łącznego zadłużenia przemysłu. Tymczasem, jak ujawniło niedawne badanie Kaczmarski Group „2024 rok z perspektywy miko, małych i średnich przedsiębiorstw”, 2/3 firm produkcyjnych – najwięcej ze wszystkich branż – skarży się na problemy z opóźnionymi płatnościami ze strony kontrahentów.

– Zatory płatnicze są najbardziej uciążliwe dla najmniejszych podmiotów – zwraca uwagę Emanuel Nowak, ekspert firmy faktoringowej NFG. – Mogą powodować utratę płynności finansowej, a w konsekwencji prowadzić do upadłości firmy. Próbując temu zaradzić, a jednocześnie mając mocno ograniczony dostęp do kredytów bankowych, szukają alternatywnych źródeł finansowania. To jedna z najliczniejszych grup mikrofirm korzystających z faktoringu, zaraz po budowlanych i transportowych. Z naszych danych wynika, że średnia wartość faktury przekazanej do faktoringu wynosi wśród mikrofirm przemysłowych ponad 18 tysięcy złotych, a średni okres finansowania to 30 dni. Od 2020 roku sfinansowaliśmy małym producentom faktury na ponad 86 milionów złotych – dodaje Emanuel Nowak.

Scoring pod kreską

Patrząc na przemysł jako całość, warto też zwrócić uwagę na to, jak kształtuje się poziom ryzyka transakcyjnego w tym sektorze. Analiza wiarygodności płatniczej wszystkich firm przemysłowych wykonana na koniec maja 2024 r. wskazuje, że 86,5 proc. z nich odznacza się wysokim lub średnim scoringiem. Jednak współpraca z pozostałymi firmami (13,5 proc.) może być ryzykowna.

Dodatkowo, w ciągu ostatniego roku o 7,6 proc. zmniejszyła się liczba firm z najwyższą wiarygodnością płatniczą, a od 11,6 proc do 22,8 proc. wzrósł odsetek przedsiębiorstw w kategoriach z bardzo niską oceną. Jeszcze gorzej wygląda to w przypadku 172 tys. firm przemysłowych, które w ostatnim roku ze względu na zawierane transakcje były weryfikowane przez kontrahentów w KRD. W tej grupie spadek firm z najwyższą wiarygodnością wyniósł 10,3 proc., a wzrost w kategoriach z niską wiarygodnością wyniósł od 15,9 proc. do 24,4 proc. Dla potencjalnych klientów i kontrahentów firm przemysłowych jest to sygnał o pogorszeniu zdolności do terminowego regulowania zobowiązań i ostrzeżenie przed wzrostem ryzyka transakcyjnego. Trzeba też pamiętać, że firmy które utraciły płynność lub są tego bliskie, mogą nie być w stanie wywiązać się z zawieranych umów na dostawę towarów.

– Dlatego pewną czujność, czy też ostrożność, należy zachować przede wszystkim w sytuacji zawierania z tymi podmiotami transakcji z odroczonym terminem płatności. Rekomendowany Limit kupiecki dla spółek w tym wypadku wynosi nieco ponad 587 tysięcy złotych, a dla jednoosobowych działalności gospodarczych blisko 28,5 tysiąca złotych. Warto zauważyć, że średnie zadłużenie jednego przedsiębiorcy z sektora przemysłowego wynosi obecnie prawie 50,5 tysiąca złotych, co jest najwyższą kwotą od czasów pandemii, kiedy to średnie zadłużenie oscylowało wokół 55 tysięcy złotych – komentuje Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Źródło: KRD

Subindeks dla sektora transportu, spedycji i logistyki na III kwartał br. wyniósł 53,8 pkt., o 0,3 pkt. mniej niż w poprzednim kwartale. Pomimo delikatnego spadku wartości wskaźnika, główne obszary wskazują na dobre perspektywy przed TSL. Z Barometru EFL wynika, że ruszą inwestycje. 26 proc. firm transportowych, spedycyjnych i logistycznych planuje większe inwestycje, o 8 p.p. więcej niż kwartał wcześniej. To największa grupa inwestycyjnych optymistów wśród sześciu badanych sektorów. Ponadto, 29 proc. przedsiębiorców prognozuje większą sprzedaż, o 5 p.p. więcej niż kwartał wcześniej.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Barometr EFL dla branży transportowej na III kwartał 2024:

• Subindeks: 53,8 pkt. (-0,3 pkt. kw./kw.)
• Inwestycje: 26 proc. planuje większe inwestycje, 65 proc. przedsiębiorców nie spodziewa się zmian w inwestycjach
• Sprzedaż: 29 proc. prognozuje wzrost sprzedaży, 61 proc. przedsiębiorców prognozuje podobny poziom sprzedaży jak w II kwartale br.
• Płynność finansowa: 28 proc. prognozuje lepszą płynność, a 61 proc. przedsiębiorców podobny poziom płynności finansowej jak w II kwartale br.
• Finansowanie zewnętrzne: 6 proc. przedsiębiorców prognozuje większe zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Subindeks Barometru EFL dla transportu na III kwartał 2024 roku wyniósł 53,8 pkt., o 0,3 pkt. mniej niż w poprzednim kwartale. Jest to drugi najwyższy odczyt wśród badanych sześciu branż – wyższy ma tylko budownictwo (54,1 pkt.)

– Od dwóch kwartałów subindeks dla sektora TSL spada, jednak wciąż wynik na tle pozostałych sektorów jest bardzo przyzwoity. Sytuacja jest szczególnie dobra, jeśli porównamy ją w ujęciu rocznym. W analogicznym okresie 2023 roku odnotowaliśmy wynik na poziomie 49,7 pkt, czyli o ponad 4 pkt. niższy. Obecny wynik uważamy za przyzwoity z trzech powodów. Po pierwsze, pozostaje powyżej poziomu 50 punktów, który oznacza, że firmy widzą szanse na przyspieszenie ich biznesu. Po drugie, widać ruch w inwestycjach, z kwartału na kwartał coraz liczniejsza grupa przedsiębiorców wskazuje, że będzie więcej inwestować. A to – co powtarzamy od wielu lat – jest najlepszym barometrem prosperity w branży. I w końcu liczna grupa prognozuje większe przychody, czyli biznes będzie rósł – mówi Radosław Woźniak, prezes zarządu EFL.

Sprzedaż w górę

Patrząc na składowe Subindeksu Barometru EFL dla sektora TSL na III kwartał br., zdecydowanie bardziej optymistycznie niż w ostatnich odczytach wygląda wynik dotyczący sprzedaży. 29 proc. firm liczy na większe przychody niż miało to miejsce w II kwartale tego roku. Trzy miesiące wcześniej takiej odpowiedzi udzieliło 24 proc. zapytanych.

Stabilnie jest także w obszarze „płynność finansowa”. 28 proc. przedsiębiorców liczy na lepszą sytuację finansową swojej firmy, 61 proc. uważa, że w najbliższych miesiącach będzie na takim samym poziomie, co w minionych miesiącach, a tylko 9 proc. obawia się pogorszenia poziomu finansów firmowych.

Ruszą inwestycje

W obecnym pomiarze widać kontynuację pozytywnego trendu w inwestycjach. Choć wciąż zdecydowana większość firm transportowych planuje podobny poziom inwestycji co w poprzednich miesiącach (65 proc.), to co czwarta firma (26 proc.) spodziewa je zwiększyć. To wyższy wynik w ujęciu kwartalnym aż o 8 p.p. Co więcej, to także najwyższy wynik wśród sześciu badanych sektorów.

Jednym obszarem, który odnotował spadek w ujęciu kwartalnym, jest zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne. 6 proc. firm wskazuje na większe zapotrzebowanie niż kwartał wcześniej, o 9 p.p. mniej niż w II kwartale br.

Pozytywnym sygnałem jest także fakt, że mniej firm transportowych obawia się inflacji. Co piąty przedsiębiorca boi się pogorszenia kondycji swojego biznesu w związku z rosnącą inflacją. Jest to wynik aż o 6 p.p. niższy niż trzy miesiące wcześniej. W HoReCa tak odpowiedziało aż 24 proc. zapytanych, w handlu – 32 proc., w przemyśle 16 proc., w budownictwie 14 proc., a w usługach 33 proc.

Wartość głównego indeksu Barometru EFL na III kwartał 2024 roku wyniosła 51,2 pkt. Osiągnięty poziom jest o 1,4 pkt. niższy niż w II kwartale 2024 roku.

***

Barometr EFL jest syntetycznym wskaźnikiem informującym o skłonności firm z sektora MŚP do wzrostu (tj. rozwoju rozumianego, jako stawianie sobie przez przedsiębiorstwa celów związanych ze wzrostem sprzedaży i produkcji, ekspansją na nowe rynki i maksymalizacją zysków, co jest związane z inwestycjami w środki trwałe). Prognozowana na dany kwartał kondycja finansowa firm MŚP daje punkt odniesienia do wnioskowania o zakładanym kierunku zmian, które sprzyjają wzrostowi lub działają hamująco na rozwój firm. Badanie przygotowywane jest przez Ecorys na zlecenie Europejskiego Funduszu Leasingowego SA., a jego wyniki są publikowane co kwartał. Jego uczestnicy to mikro, małe i średnie firmy terenu całej Polski. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa 600 mikro, małych i średnich firm. Aktualna edycja badania odbyła się od 1 do 28 czerwca 2024 roku.

Źródło: EFL

Pierwszy kwartał 2024 roku przyniósł pogorszenie wyników finansowych średnich i dużych przedsiębiorstw w Polsce. Wyniki firm pozostaną pod presją co najmniej do końca bieżącego roku, a głównym wyzwaniem przedsiębiorstw będzie wysokie tempo wzrostu kosztów pracy – prognozują w najnowszym raporcie analitycy Banku Pekao S.A.

Niższy rok do roku o niemal 40 proc. łączny wynik netto w I kw. 2024 oznacza trzeci najniższy rezultat pierwszego kwartału od 2007 roku, gorzej było tylko w latach 2009 i 2020. Erozja marż wystąpiła w większości sekcji gospodarki, a w kilku najważniejszych, takich jak handel, przetwórstwo, energetyka i transport, miały miejsce kilkudziesięcioprocentowe spadki zysków.

Na korzyść firm przemawia jednak fakt, iż wspomniane poziomy rentowności zostały osiągnięte przy znacznie wyższych niż w przeszłości przychodach. W efekcie nominalny zysk netto sektora firm (37 mld zł) był znacząco wyższy niż w którymkolwiek I kwartale roku przed znakomitym okresem 2021-2023.

Słabiej radził sobie w szczególności przemysł, handel i transport, ale były również branże, które zdołały poprawić rezultaty. Znacznie lepiej niż w analogicznym okresie 2023 roku poradziły sobie niektóre branże usługowe, jak informacja i komunikacja (gdzie widać już było pozytywne efekty odbicia koniunktury i podjętych przez firmy działań optymalizacyjnych) oraz branża zakwaterowania i gastronomii, efektywnie wykorzystująca solidny poziom konsumpcji.

Według raportu Pekao spadek zysków firm w pierwszym kwartale roku był efektem niższych przychodów oraz dalszego wzrostu części kosztów. Źródłem spadku przychodów był niemal w całości przemysł, co było wynikiem słabszego popytu, zwłaszcza zagranicznego, oraz niższych cen sprzedaży. Kluczowy dla erozji marż i wyników okazał się silny wzrost kosztów pracy i usług obcych.

Co ważne, słabsze wyniki mają na razie niewielkie przełożenie na sytuację finansową krajowych podmiotów. Ogólna sytuacja finansowa przedsiębiorstw pozostaje stabilna, a w części aspektów można wręcz mówić o jej poprawie. Firmy znacząco się oddłużyły, redukując zarówno zobowiązania krótkoterminowe, jak i długoterminowe. Utrzymują one także zdrową płynność, co jest wynikiem m.in. redukcji zobowiązań krótkoterminowych.

Jednak widać wpływ wyników na aktywność inwestycyjną firm. W pierwszym kwartale 2024 roku ich nakłady minimalnie zmalały w porównaniu do roku poprzedniego, co jest pierwszym takim spadkiem od 2020 roku.

Wyzwania na przyszłość

W ocenie analityków Banku Pekao wyniki firm pozostaną pod presją co najmniej do końca bieżącego roku. Jedynie umiarkowane ożywienie koniunktury w kraju, utrzymująca się słabość głównych partnerów handlowych Polski oraz stłumiona inflacja będą spowalniać odbicie po stronie przychodowej. Utrzymuje się natomiast wysokie tempo wzrostu kosztów pracy, co pozostanie głównym wyzwaniem przedsiębiorstw w najbliższych kwartałach.

Obecna sytuacja może skłaniać firmy do optymalizacji kosztów zatrudnienia oraz przerzucania rosnących kosztów na odbiorców. Rok 2024 będzie także okresem znacznego schłodzenia aktywności inwestycyjnej przedsiębiorstw.

Więcej informacji w najnowszym raporcie Banku Pekao.

Źródło: Pekao

Jednoosobowe działalności gospodarcze to dominująca pod względem liczebności część polskiego biznesu. One również wiodą prym pod względem zadłużenia. Niemal 2/3 wszystkich przedsiębiorstw widniejących w Krajowym Rejestrze Długów to właśnie najmniejsze podmioty. Mają 5,06 mld zł przeterminowanych zobowiązań, a najnowsza Analiza wiarygodności płatniczej KRD wskazuje, że pogarsza się także ich scoring.

Według ostatnich dostępnych danych GUS z końca stycznia 2024 r. w mikrofirmach (do 9 pracowników) jest zatrudnionych 4,7 mln pracowników, czyli co 4. osoba w Polsce. To więcej niż załogi w największych koncernach, zatrudniających powyżej 1 tys. ludzi. Jeśli dodać do tego 2,6 mln pracujących w małych firmach (10-49 pracowników), które w zdecydowanej większości też funkcjonują jako jednoosobowe działalności gospodarcze, to w okazuje się że w najmniejszych przedsiębiorstwach jest zatrudnionych prawie połowa (48,6 proc.) spośród 15,06 mln pracujących w gospodarce narodowej. W mikrofirmach dominują mężczyźni, a najliczniejszą zatrudnioną tam grupę stanowią osoby w wieku 35-44 lata. Najwięcej takich podmiotów działa na wschodzie kraju – na Podlasiu, Lubelszczyźnie i Podkarpaciu.

Wiele z nich zatrudnia 2-3 pracowników. Wyzwaniem jest stałe podnoszenie płacy minimalnej. Do tego dochodzą wysokie koszty ZUS oraz energii. W efekcie ich budżet się nie domyka. Dane CEIDG pokazują, że od stycznia do końca czerwca 2024 r. w Polsce działalność zawiesiły 178 942 jednoosobowe działalności gospodarcze, a 99 331 całkowicie ją zamknęło. Nakładając na to informacje, ile firm w tym czasie rozpoczęło funkcjonowanie (150 442) oraz je wznowiło (102 570), okazuje się, że z mapy gospodarczej kraju zniknęło 25 261 najmniejszych przedsiębiorstw. W czerwcu br. po raz pierwszy od lutego bilans był ujemny.

Klienci z ograniczonym zaufaniem

W I kwartale 2024 r. polski PKB urósł o 1,9 proc. wobec 0,4 proc. w analogicznym okresie 2023 r. Mimo stopniowej poprawy koniunktury, JDG-i z trudem radzą sobie na mocno konkurencyjnym rynku. Także najnowszy scoring przeprowadzony przez KRD nie napawa optymizmem.

– W czerwcu poddaliśmy analizie wiarygodności płatniczej wszystkie jednoosobowe działalności gospodarcze w Polsce i okazało się, że w ciągu roku odsetek tych najbardziej wiarygodnych zmniejszył się o 6,2 procenta. Mniej więcej o tyle samo przybyło firm z najgorszym scoringiem. Jeszcze gorzej wygląda sytuacja w przypadku analizy 1,25 miliona tych przedsiębiorstw, które w ostatnim roku były weryfikowane w KRD przez swoich kontrahentów i usługodawców. W ich przypadku odsetek tych z najwyższą oceną wiarygodności płatniczej zmniejszył się o 8,4 procenta, natomiast grono firm w trzech kategoriach z najniższym scoringiem powiększyło się od 7,4 do 11,3 procenta. Współpraca z nimi jest bardzo ryzykowna. Nie tylko mogą nie zapłacić za kupione towary lub usługi, ale też nie wywiązać się z zawartych umów, bo nie będą miały pieniędzy – ostrzega Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Dłużników ubyło, ale długów przybyło

Obecnie w bazie danych KRD widnieje 160,5 tys. JDG-ów. I choć od 2022 r. liczba tych z problemami finansowymi zmalała o 14,7 tys., to wzrosły ich zaległości. Dziś wynoszą one 5,06 mld zł, a dwa lata temu było to 4,7 mld zł. Średnie zadłużenie każdego z nich to dziś 31,6 tys. zł. Od połowy 2022 r. zwiększyło się o niemal 5 tys. zł.

Rekordzista, podmiot z branży budowlanej ze Śląska, ma do oddania 10,5 mln zł wobec firmy z branży zarządzania nieruchomościami.

Patrząc przez pryzmat specjalizacji, z największymi problemami finansowymi mierzą się JGD-i działające w handlu, które mają do uregulowania 1,31 mld zł. W tym 695,8 mln zł należy do hurtowni, a 617,7 mln zł do sprzedawców detalicznych. Płynność finansowa jest także wyzwaniem dla firm transportowych, które zalegają na 846 mln zł, budowlanych, gdzie uzbierało się 790 mln zł długów, oraz przemysłowych – tu suma przeterminowanych zobowiązań sięga 497,8 mln zł.

– Przyczyn zadłużenia JGD-ów należy szukać w kilku źródłach. W dużej mierze winne są niespłacone zobowiązania, szczególnie te będące wynikiem zaciągniętych kredytów lub leasingu, których raty w ostatnich latach bardzo mocno poszły w górę. Ponadto każda branża ma swoje problemy, które w przypadku małych podmiotów są odczuwane z podwójną siłą. Firmom handlowym zagraża intensywna konkurencja i spadek konsumpcji. W transporcie doskwierają kosztowne regulacje i kryzys na rynku przewozów drogowych. Z kolei budownictwo i przemysł wykańczają rosnące ceny energii, materiałów i półproduktów – mówi Emanuel Nowak, ekspert firmy faktoringowej NFG i dodaje: – Jak pokazało badanie „2024 rok z perspektywy mikro, małych i średnich przedsiębiorstw”, wśród największych obaw związanych z prowadzeniem działalności w tym roku, co drugi respondent wskazuje wzrost cen energii, surowców i materiałów oraz wzrost kosztów pracy.

Największym problemem kredyty i leasing

Niemal połowa zaległości JDG-ów, bo 2,35 mld zł, to zobowiązania wobec funduszy sekurytyzacyjnych, które odkupiły długi od pierwotnych właścicieli, głównie banków. Kolejne 1,5 mld zł stanowią należności wobec instytucji finansowych – banków, firm leasingowych oraz towarzystw ubezpieczeniowych. Natomiast 440 mln zł JDG-i powinny oddać hurtowniom i sklepom, 305 mln zł agencjom reklamowym i firmom doradczym. Kolejne miejsce na liście wierzycieli zajmują przedsiębiorstw budowlane, które mają do odzyskania 160,8 mln zł oraz paliwowe – 165,4 mln zł. Ponad 142 mln zł to długi wobec operatorów telekomunikacyjnych.

Najwięcej zadłużonych JDG-ów działa w województwie mazowieckim, gdzie 25,9 tys. firm ma do oddania 913,3 mln. Drugie jest województwo śląskie – 20 tys. podmiotów nie uregulowało tam 634 mln zł. Podium zamyka Wielkopolska, na terenie której funkcjonuje 16,3 tys. dłużników z 548,3 mln zł zaległości.

JDG-i bez planu na niesolidnych klientów

Według danych Krajowego Rejestru Długów JDG-i same też mają nierzetelnych klientów, którzy są im winni 545,2 mln zł. Najwięcej muszą oddać przedsiębiorstwa budowalne – 141,1 mln zł, handlowe – 77,5 mln zł i przemysłowe – 62,5 mln zł. Tymczasem z najnowszego badania „Scenariusze MŚP na niepłacenie przez kontrahentów”, przeprowadzonego przez TGM Research na zlecenie firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso wynika, że co 3. mikrofirma nie ma planu działania na wypadek, gdy klient nie płaci za towar lub usługę.

– JDG-i poprzestają zwykle na przypomnieniu o upływie terminu zapłaty, a jeśli klient nie ureguluje należności, zdają się na jego dobrą wolę. Wiele z nich po prostu czeka, aż pieniądze wpłyną na konto, ale finalnie często ich nie otrzymuje. Warto wiedzieć, że mniejsza skala działalności nie oznacza, że drobny przedsiębiorca jest na przegranej pozycji w konfrontacji z większym klientem. Okazując swoją determinację w dochodzeniu zapłaty, wysyła sygnał, że chce być godnie traktowany i otrzymać wynagrodzenie za swoją pracę – podsumowuje Jakub Kostecki, prezes Zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.

Źródło: KRD

Jak wynika z badania Adyen Retail Report polscy konsumenci coraz chętniej korzystają z nowoczesnych technologii płatniczych, zarówno dokonując zakupów stacjonarnych, jak i online. Wraz z otwartością na nowe technologie idą także oczekiwania związane z wygodą. Co jeszcze możemy wyczytać analizując sposoby płatności oraz jaką wartość informacje te mogą stanowić dla retailerów?

Polacy coraz częściej rezygnują z gotówki na rzecz kart płatniczych, płatności mobilnych oraz innych form bezgotówkowych. Wyniki badania Adyen Retail Report dowodzą, że aż 30 proc. konsumentów nigdy nie nosi przy sobie tradycyjnego portfela, ponieważ korzysta z tego cyfrowego. To znak, że ufają technologiom, ale także, że cenią sobie codzienną wygodę. Polska pozostaje w czołówce najszybciej rozwijających się rynków e-commerce w Europie, pomimo, że jedynie 29% mieszkańców deklaruje, że preferowaną forma zakupów są dla nich zakupy online (44 proc. badanych twierdzi, że woli robić zakupy w sklepie stacjonarnym). Odsetek ten mógłby być zdecydowanie większy, gdyby zaadresowane zostały pewne bolączki konsumentów. Jednym z ich źródeł jest proces płatności.

Kupuję online, zwracam w sklepie: klucz do lojalności Polaków

Powodem, dla którego część konsumentów wciąż woli wybrać się na zakupy w sklepie stacjonarnym, jest to, że zakupy online – choć wygodne – czasem okazują się zwyczajnie nietrafione. Szczególnie, gdy chodzi o odzież czy obuwie. Sytuację pogarsza fakt, że często nie możemy pozwolić sobie na stosunkowo długi proces wymiany lub zwrotu. Nie chcemy też zamrażać pieniędzy. W tym obszarze przedsiębiorcy wciąż mają wiele przestrzeni na to, aby poprawić doświadczenia swoich klientów. Aż 63 proc. badanych potwierdza, że byliby bardziej lojalni wobec sprzedawcy, który pozwala im kupować rzeczy w Internecie i zwracać w sklepie. Co więcej 45 proc. doceniłoby możliwość rozpoczęcia transakcji w sklepie i finalizacji online.

Główny cel zakupów w sklepie: szybciej do kasy

Polacy szybko adaptują się do nowych technologii, szczególnie jeśli wiąże się to z wygodą i szybkością obsługi. Co trzeci badany (32 proc.) chciałby korzystać z rozwiązań przyspieszających zakupy w sklepach stacjonarnych, a 59 proc. z tego samego powodu życzyłoby sobie więcej opcji samoobsługowych. Wymagania nad Wisłą są więc szczególnie wysokie, bo średnia globalna to 39 proc. Co niezwykle istotne, aż 62 proc. badanych najpewniej zrezygnuje z zakupu, jeśli nie może zapłacić tak, jak chce. W tym względzie klienci nie idą na kompromisy, co tylko potwierdza znaczenie sposobu finalizacji transakcji oraz starań, jakie muszą dołożyć przedsiębiorcy, aby oferować różne opcje płatnicze.

Silne uwierzytelnianie: bezpieczeństwo, które ogranicza wygodę?

30 proc. konsumentów czuje się mniej bezpiecznie podczas zakupów niż 10 lat temu. Wszystko z powodu oszustw płatniczych. Potwierdza to także 30 proc. firm w Polsce, które w ostatnich 12 miesiącach padły ofiarą cyberataku lub wycieku danych. W skali globalnej odsetek ten wynosi aż 45 proc. Z drugiej strony 40 proc. przedsiębiorstw, które wprowadziły silne uwierzytelnianie klienta twierdzi, że obniżyło to ich współczynnik konwersji. To jasny sygnał mówiący o tym, że skuteczne rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo, muszą być także wygodne. Skomplikowany proces wydłużający ścieżkę zakupową, ostatecznie zmniejsza szansę na finalizację zakupu.

Zakupy pod lupą: analiza transakcji jako sposób na zrozumienie klientów

Każda transakcja zawiera informacje takie jak godzina, data, lokalizacja i wartość, a także wybrany kanał, metoda płatności oraz użyte urządzenie. Sposób płatności może zatem dostarczyć wielu ciekawych, a także praktycznych informacji o konsumentach, w tym o ich preferencjach, stylu życia, sytuacji finansowej, a także zachowaniach zakupowych. A jeśli dane są również powiązane systemami do zarządzania asortymentem, pozwala to biznesowi na wgląd, jakie artykuły kupują klienci, a na ich bazie tworzyć m.in. gotowe spersonalizowane rekomendacje.

Choć dokładne badania i analiza własnych zasobów pomagają firmom poznać bazę klientów oraz zrozumieć rynek najlepiej, problemem okazuje się dostęp do danych. Co piąta firma w Polsce (19 proc.) twierdzi, że brakuje im informacji na temat zachowań konsumentów, z kolei 22 proc. wskazuje na brak niezbędnej infrastruktury technologicznej do prawdziwej personalizacji obsługi we wszystkich kanałach i na dużą skalę.

– Możliwość wglądu w informacje płynące ze wszystkich kanałów sprzedaży buduje większą spójność doświadczenia klientów, a firmie pozwala lepiej zrozumieć ich potrzeby. Pomaga w tym strategia Unified Commerce. W momencie, gdy wszystkie płatności trafiają do tego samego systemu, nie ma już znaczenia, czy klient kupuje online, w aplikacji, w sklepie, czy w kombinacji wszystkich trzech. To oznacza nie tylko nowe możliwości analityczne. To także namacalne korzyści dla klienta związane z szybką i bezproblemową obsługą czy personalizacją i rabatami. W kwestii bezpieczeństwa kluczowa jest tu rola dostawcy płatności oraz skutecznych zabezpieczeń, które jednocześnie nie rujnują pozytywnego doświadczenia zakupowego – podsumowuje Jakub Czerwiński, VP CEE w Adyen.

O badaniu

Badanie Adyen Retail Report 2024 przeprowadzono między 15 stycznia a 1 lutego br. na grupie 38 tys. konsumentów i 13 tys. przedsiębiorstw handlowych z Wielkiej Brytanii, Singapuru, Hongkongu, Japonii, Australii, ZEA, Francji, Włoch, Hiszpanii, Portugalii, Niemiec, Polski, Belgii, Holandii, Brazylii, Norwegii, Danii, Szwecji, USA, Kanady, Malezji, Meksyku, Austrii, Szwajcarii, Chin oraz Indii. W Polsce badanie Adyen Retail Report 2024 przeprowadzono na grupie 500 osób zarządzających spółkami handlowymi oraz na grupie 1000 konsumentów. 

Źródło: Adyen

Analiza łącznie ponad miliona promocji wykazała, że w całym pierwszym półroczu br. było ich w sklepach o 8,8% więcej niż rok wcześniej. Na 8 monitorowanych formatów 4 znalazły się na plusie i 4 na minusie. Największe wzrosty zaliczyły ex aequo dyskonty i sieci convenience – po 24,2% rdr. Supermarkety kilkakrotnie przeskoczyły hipermarkety. Z kolei spadki zanotowały sklepy z RTV i AGD, sieci DIY, drogerie i apteki oraz cash&carry. Autorzy raportu przypominają, że od stycznia do marca ogólny skok na rynku wyniósł zaledwie 1,5% rdr. Zwiększoną aktywność retailerów w drugim kwartale br. wiążą z odmrożeniem VAT-u na żywność. Szacują też, że sama wojna cenowa wśród dyskontów mogła przyczynić się do wzrostu liczby promocji o 4-5%.

Z cyklicznie ukazującego się raportu UCE RESEARCH, Hiper-Com Poland i Grupy BLIX wynika, że w I półroczu 2024 roku ogólnie sieci handlowe zrobiły o 8,8% więcej promocji w sklepach niż w analogicznym okresie ub.r. – Choć inflacja spadała, to ceny nadal były wysokie, co zmusiło sieci handlowe do częstszych promocji, aby przyciągnąć klientów poszukujących okazji. Ponadto wojna cenowa między sieciami handlowymi wpłynęła na podniesienie liczby promocji, jako strategia utrzymania i zwiększenia udziału w rynku. Szacuję, że mogła ona przyczynić się do wzrostu liczby rabatów nawet o 4-5% – wyjaśnia dr Krzysztof Łuczak, współautor analizy z Grupy BLIX.

Biorąc pod uwagę wcześniejsze wyniki, widać, że w pierwszym kwartale br. wzrost wyniósł zaledwie 1,5% rdr. Zdaniem Julity Pryzmont, współautorki analizy z Hiper-Com Poland, zwiększenie aktywności promocyjnej w drugim kwartale tego roku można częściowo przypisać likwidacji zerowego VAT-u. W obliczu podwyżki podatku, sieci handlowe musiały intensyfikować promocje, aby utrzymać korzystne ceny dla konsumentów, a dzięki temu – dobry wizerunek i lojalność klientów.

– Sieci handlowe chciały pokazać, że są świadome obciążeń finansowych konsumentów i starają się im pomóc poprzez liczne promocje. W szerszym kontekście marketingowym intensywna kampania promocyjna mogła być także elementem większej strategii mającej na celu przyciągnięcie nowych klientów oraz utrzymanie dotychczasowych – komentuje ekspert z Grupy BLIX.

Patrząc na poszczególne wyniki, można zauważyć, że połowa analizowanych formatów jest na minusie. Największy ubytek rdr. liczby promocji zanotowały sklepy z RTV i AGD, tj. o 31,7%. Kolejne spadki rdr. dotyczyły sieci typu DIY – o 29,5%, drogerii i aptek – o 13,3%, a także kanału cash&carry – o 0,6%.

– Wysokie ceny produktów elektronicznych i sprzętu AGD, a także ograniczona liczba premier nowych urządzeń mogły wpłynąć na spadek popytu i ograniczenie rabatów na tego typu towary. Format DIY bardziej skoncentrował się na promocjach swoich programów lojalnościowych. Jednak w najbliższym czasie spodziewam się powrotu do komunikacji promocji w DIY, ponieważ latem zainteresowanie tą kategorią produktów z reguły jest największe. Z kolei w przypadku drogerii i aptek znaczenie mogła mieć rosnąca liczba e-aptek, oferujących niższe ceny – analizuje dr Łuczak.

Z kolei na największym plusie są ex aequo dyskonty i sieci convenience z identycznymi wzrostami – po 24,2%. – Kanał convenience dogonił dyskonty pod względem liczby promocji, co świadczy o jego rosnącym znaczeniu na rynku. Będąc bardziej elastycznym i dostosowanym do szybkich zakupów, zyskał na popularności. To zmusiło dyskonty do zwiększenia liczby promocji. Wojna cenowa wpłynęła na oba formaty, zmuszając je do oferowania coraz lepszych ofert promocyjnych. Wynik ten może zmotywować dyskonty do dalszego zwiększania liczby promocji, aby nie tracić przewagi konkurencyjnej – uważa Julita Pryzmont.

Wzrosty zanotowały jeszcze supermarkety i hipermarkety – odpowiednio o 12,7% i 3,6%. – Supermarkety mają kilkakrotnie lepszy wynik, bo zazwyczaj posiadają bardziej elastyczną strukturę i mogą szybciej dostosowywać swoje strategie promocyjne do zmieniających się warunków rynkowych. Są w stanie intensywniej konkurować z dyskontami, oferując bardziej agresywne promocje, aby przyciągnąć klientów z niższym budżetem – tłumaczy dr Łuczak.

Jak przewiduje Julita Pryzmont, w drugim półroczu br. wzrost inflacji w kraju prawdopodobnie zmusi wszystkie segmenty do dalszego zwiększania liczby promocji, aby zachować konkurencyjność i przyciągnąć klientów. Niedziele handlowe mogą mieć różny wpływ na poszczególne formaty. Większe sieci mogą skupić się na intensyfikacji promocji w pozostałe dni, aby zrekompensować straty wynikające z zamkniętych sklepów w niedziele.

– Biorąc pod uwagę obecną sytuację gospodarczą, można prognozować, że promocji będzie przybywać. Rosnące ceny w sklepach zmuszą sieci handlowe do intensyfikacji działań promocyjnych, aby przyciągnąć i utrzymać klientów. Niedziele handlowe mogą stać się kluczowymi dniami dla promocji, a inne czynniki, takie jak sezonowość i zmiany preferencji konsumenckich, będą miały dodatkowy wpływ na ostateczne wyniki – prognozuje dr Krzysztof Łuczak.

***
Opis metody badawczej

Eksperci z UCE RESEARCH, Hiper-Com Poland i Grupy BLIX przeanalizowali blisko 7,2 tys. gazetek handlowych z promocjami o łącznej ilości blisko 144 tys. stron i powierzchni prawie 4,6 mln cm2 wydanych w I półroczu 2023 i 2024 roku. W ww. publikacjach znalazło się w sumie ponad 1 mln promocji. Pod uwagę wzięto 8 największych formatów na rynku retailowym, tj. wszystkie dyskonty, hipermarkety, supermarkety, sieci convenience i cash&carry. Ponadto sprawdzono drogerie i apteki, sieci DiY oraz sklepy z RTV i AGD.

Źródło: UCE Research

Lawinowo rosną zaległe płatności klientów wobec towarzystw ubezpieczeniowych – wynika z danych Krajowego Rejestru Długów. Obecnie to już 593,9 mln zł, czyli o 44 proc. więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Największą kwotę, bo 369,3 mln zł, mają do spłacenia firmy, podczas gdy konsumenci są winni 224,6 mln zł. W przypadku konsumentów najczęstszym powodem zadłużania się jest niewypowiadanie polis komunikacyjnych, które automatycznie się przedłużają. U przedsiębiorców z kolei głównym źródłem zaległości są nieopłacone gwarancje ubezpieczeniowe.

Według danych Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU), w 2023 r. 24 mln osób miało polisę na życie, w tym 11,7 mln w ramach ubezpieczeń grupowych, co stanowi niewielki spadek o 3,6 proc. w porównaniu do 2022 r. Coraz bardziej popularne stają się natomiast prywatne ubezpieczenia zdrowotne. W 2023 r. obejmowały one niemal 5 mln Polaków, czyli o blisko 5 proc. więcej niż rok wcześniej. Podobnie jest w segmencie OC (odpowiedzialności cywilnej) i AC (autocasco), gdzie w 2023 r. liczba takich polis wynosiła odpowiednio 28,1 mln i 7,4 mln. W porównaniu do 2022 r., liczba polis OC wzrosła o ok. 2 proc., a polis AC – o blisko 6 proc. 

Niestety w ślad za milionami wystawionych polis ubezpieczeniowych ciągną się też miliony długów, jakie klienci są winni ubezpieczycielom. Zadłużenie to wynosi już 593,9 mln zł i jest o 180,6 mln zł wyższe niż rok temu. Największą kwotę, bo 369,3 mln zł, mają do spłacenia firmy, podczas gdy konsumenci są winni 224,6 mln zł.

Typowy dłużnik – mężczyzna w średnim wieku z OC

Wśród konsumentów najmniej rzetelni w opłacaniu składek ubezpieczeniowych są mieszkańcy województwa mazowieckiego, którzy mają do uregulowania ponad 37 mln zł. Na drugim miejscu znajdują się dłużnicy z Dolnego Śląska z zaległościami wynoszącymi nieco ponad 25 mln zł, a trzecie miejsce zajmują mieszkańcy Wielkopolski z długiem w wysokości 24,9 mln zł.

Trzy czwarte dłużników stanowią mężczyźni. Wynika to z faktu, że to oni w większości przypadków są właścicielami samochodów, co obliguje ich do opłacania składek OC. Oni też najczęściej zawierają umowy ubezpieczenia domu lub mieszkania, których potem nie opłacają. W efekcie ubezpieczyciele wpisują ich do KRD.

Problemy z płatnościami za polisy dotyczą głównie Polaków w wieku 36-45 lat, którzy mają zaległości wynoszące 67,9 mln zł. Kolejną grupą z wysokimi zaległościami są osoby w wieku 26-35 lat, które łącznie nie zapłaciły składek na kwotę 56 mln zł. Najmniejsze zaległości mają seniorzy z długami sięgającymi 11,9 mln zł.

Przedsiębiorcy nie płacą za gwarancje ubezpieczeniowe

W przypadku przedsiębiorstw podobnie jak w 2023 r., tak i teraz, największym dłużnikiem firm ubezpieczeniowych jest branża transportu, spedycji i logistyki (TSL), której przeterminowane należności z tytułu nieopłaconych polis sięgają 145,1 mln zł. Na drugim miejscu znalazł się handel hurtowy i detaliczny – 60,2 mln zł. Podium zamyka budownictwo z kwotą 53,7 mln zł.

Analizując zaległości firm wobec towarzystw ubezpieczeniowych pod kątem formy prawnej, można zauważyć, że największe zadłużenie mają spółki prawa handlowego, które łącznie nie opłaciły składek na kwotę niemal 214,6 mln zł. Znaczną sumę, wynoszącą 154,8 mln zł, mają również do oddania jednoosobowe działalności gospodarcze

Oprócz nieopłaconych składek OC gros tych zaległości stanowią gwarancje ubezpieczeniowe.

– Polskie firmy coraz chętniej korzystają z gwarancji ubezpieczeniowych. To pewien rodzaj poręczenia, które w przypadku złamania warunków umowy, jest wypłacane kontrahentowi. Ale gwarancje ubezpieczeniowe chronią przedsiębiorstwa także w innych sytuacjach: na przykład gdy biorą one udział w przetargach lub wykonują kontrakty na rzecz innych podmiotów. Chcąc udzielić takiej gwarancji danemu przedsiębiorcy, ubezpieczyciel musi dokładnie sprawdzić kondycję finansową firm. Krajowy Rejestr Długów jest cennym źródłem takiej wiedzy. W ciągu minionych pięciu lat towarzystwa ubezpieczeniowe pobrały z KRD ponad milion raportów, z czego większość dotyczyła właśnie przedsiębiorców – informuje Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Polisę trzeba wypowiedzieć, sama nie traci ważności

Przy windykowaniu należności towarzystwa ubezpieczeniowe korzystają z usług zewnętrznych firm, które mają doświadczenie w obsłudze wierzytelności masowych. Wśród zleceń, jakie trafiają do Kaczmarski Inkasso, dominują nieopłacone składki za polisy OC – przede wszystkim pojazdów, OC w życiu prywatnym i zawodowym, a także AC (autocasco) i assistance. Jest także liczne grono klientów, którzy zawierają umowy na ubezpieczenie mieszkań i domów, ale finalnie nie opłacają tych polis.

– Klienci nierzadko zapominają o zapłaceniu składki. Nie wypowiadają też umowy, na przykład kiedy sprzedają samochód, a polisa na ich nazwisko przedłuża się automatycznie. Nie są tego świadomi, więc kiedy kontaktuje się z nimi negocjator z firmy windykacyjnej, są zaskoczeni. Jego rola w pierwszej kolejności polega na tym, aby wyjaśnić dłużnikowi, skąd wzięły się zaległości i jak uniknąć ich w przyszłości. Dopiero wtedy można przejść do meritum, czyli uzgodnienia spłaty długu – wyjaśnia Jakub Kostecki, prezes Zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso. 

Źródło: KRD